ART & LOVE - Coup de Foudre?“It is a story of two people passionately in love … with art. Herb and Dorothy never had children, but the affection and adoration the two have for art is evident. In the film, Dorothy compares the donation (of art) to sending your kids off to college.”Zo omschreef een recensent de film ‘Herb & Dorothy’ (2008) [http://www.highbrowmagazine.com/2860-life-devoted-art-story-herb-and-dorothy-vogel], het levensverhaal van de New Yorkse kunstverzamelaars Herbert en Dorothy Vogel.Een kroniek die prachtig illustreert hoe de gedeelde passie voor kunst liefdespartners samenbrengt, en die hartstocht bestendigt en verdiept ...Deze visie contrasteert fel met het idee dat kunst een elitair gegeven is, een soort luxe, met weinig relevantie voor het dagdagelijkse leven. Het enige nut van kunst is misschien zijn kracht om de mens te verheffen. Kijken, luisteren, bestuderen … artistieke expressie ‘opnemen’: de dualiteit van de materiële mens enerzijds, de verheven en verheffende dimensie van kunst anderzijds.Maar zou het niet kunnen dat kunst net een bindend element is, een afrodisiacum zelfs? Het ‘cement’ dat een paar inspireert tot samen leven?Wanneer we kunst als een functioneel instrument bekijken, dienen zich een heleboel invalshoeken aan. Op de vraag ‘wat kan kunst voor ons doen?’ zijn de antwoorden uiteenlopend, maar grofweg kan je ze indelen in ‘de functie van kunst voor het individu’ en ‘de rol van kunst in intermenselijke relaties’.Kunst en het IndividuSpreken we over kunst in functie van onze ontwikkeling als mens, dan stoot je uiteraard op het eerder genoemde opvoedende, het vormende van kunst.Daarnaast biedt kunst een ontsnapping uit onze aardse kerker. Het medium waarmee de mens betekenis aan zijn leven geeft. ‘Metro, boulot, dodo’ wordt aangevuld met ‘Corot’ en wint zo aan waarde en zingeving.Kunst is ook op andere manieren therapeutisch.Als spiegel van het leven verdiept kunst ons zelfbewustzijn en verleent ons inzicht in onszelf. QUOTE Jeannette Winterson … ‘Kunst kan authentieke begeerte oproepen. Daarmee bedoel ik dat het onze ogen opent voor onszelf. Waarheden die doorgaans verstikt worden door de druk van de 24-urige noodtoestand die we het echte leven noemen. Kunst brengt ons terug bij ons bewustzijn … [http://www.theguardian.com/artanddesign/2002/nov/25/art.artsfeatures1] ‘Dit alles heeft voornamelijk betrekking tot kunst en het individu, de alleenstaande mens, de mens in verhouding tot zichzelf.De opvatting dat kunst ons bewustzijn vergroot, breekt dit concept echter al open. Het slaat een brug naar de ander. Kunst als een reflectie op onszelf, maar ook op onze medemens.Beoefening of appreciatie en studie van kunst scheppen het vermogen om in het leven van een ander te kruipen.Op die manier kom je bij de tweede visie op kunst, namelijk ‘kunst als link tussen individuen’.Die tweede invalshoek mag dan idealistisch en romantisch klinken, toch lijkt het een visie die een enorme rijkdom kan bieden ...Kunst door het prisma van menselijke relatiesKunst brengt mensen samen, maakt dat ze elkaar vinden in iets dat groter is dan henzelf.Maar hoe kan artistieke expressie zo’n intense voedingsbodem zijn voor een blijvende gezamenlijke passie?Hoe komt het dat kunstenaarskoppels, kunstenaars en hun muzen, kunstverzamelaars en kunstliefhebbers het cement voor hun relatie vonden en vinden in woord, beeld of muziek?Eén voorzichtig antwoord – en zeker niet het enige - wijst in de richting van de overeenkomst tussen kunst en liefde.Schrijver Thomas Merton schreef ooit: ‘De kunst stelt ons in staat onszelf tegelijkertijd te vinden en te verliezen.’Wie ooit verliefd is geweest, kan hierin een parallel met liefde zien, met de betovering die komt door zichzelf te verliezen in een ander.Coup de foudreDe link tussen kunst en liefde manifesteert zich ook in ons lichaam.In het weke grijze materiaal dat onze hersenmassa uitmaakt, zijn er bewijzen dat de twee wel degelijk vasthangen aan elkaar.Recent onderzoek [http://www.telegraph.co.uk/culture/art/8501024/Viewing-art-gives-same-pleasure-as-being-in-love.html] door neurobioloog Professor Semir Zeki van de University College London wees uit dat kijken naar kunst een reactie oproept in onze hersenen, vergelijkbaar met de reactie die romantische liefde oproept.De delen die ontvankelijk zijn voor romantische gevoelens en genot, ‘lichten op’ wanneer we naar mooie kunstvoorwerpen kijken. Meer nog: de reactie gebeurt onmiddellijk.Misschien is dat het punt waar liefde en kunst elkaar echt raken.Beide bieden ze een platform om onszelf te overstijgen.Een geliefde kan ons een spiegel voorhouden, en ons blinde hoeken van onszelf doen ontdekken. Net zoals kunst de verborgen kanten van ons menszijn kan onthullen.Tegelijkertijd heeft kunst de macht om ons te doen samenvloeien met iets dat groter is dan wijzelf: om deel te zijn van iets subliem, gewoon door ernaar te kijken, door de schoonheid ervan te absorberen.Kunstverzamelaar Ethan Wagner [http://www.artinamericamagazine.com/news-features/previews/the-collecting-life-an-interview-with-thea-westreich-wagner-and-ethan-wagner/] vat het misschien nog het beste samen:‘Wanneer je een authentieke respons voelt op een kunstwerk, dan wil je het bezitten. Je wilt ermee samenleven.’Deze enorme impact van kunst in aanmerking genomen, is het helemaal niet opmerkelijk dat interesse voor kunst een selectiecriterium is voor kunstminnaars op zoek naar een partner.Voor een publiek dat grote kunst hoog in zijn vaandel draagt, is het soms zelfs een must.In het selecte relatiebureau Berkeley International kijkt niemand er nog van op wanneer de vraag naar kandidaten met artistieke interesse gesteld wordt.Voor collectioneurs en connaisseurs kan het zelfs een sine qua non zijn ...Excentriek? Veeleisend?Niet noodzakelijk ...Toen de beroemde kunstverzamelaars Thea Westreich Wagner en Ethan Wagner gevraagd werd wat hen drijft om hun immense kunstcollectie te blijven uitbreiden, luidde het antwoord: “The passion is so intense, it’s like a disease”. [http://www.ft.com/intl/cms/s/0/c88a0d50-d93c-11e2-a6cf-00144feab7de.html#axzz3Zvaoxn8H]En een passie van deze dimensies kan niet anders dan gedeeld worden ...
